Generative AI Nedir?

Rümeysa Kara
4 min readJun 21, 2024

--

Son yıllarda Yapay Zeka (AI), bir çok alanda öğrencilerden , dünyanın en büyük teknoloji şirketlerine kadar herkesin hayal gücünü harekete geçirerek bir tür devrilme noktasına ulaşıyor. Yapay zeka araçlarının ortaya çıkardığı yeniliklerle her geçen gün heyecan artıyor ancak bu araçların tam olarak neler yapabileceği ve nasıl çalıştıkları hala tam olarak anlaşılmış değil. Önümüzdeki birkaç yıl içinde, Generative AI ‘ın gelişimi hızla artarak yeni ve yeni alanları fethedecek. Bu yazıda üretken yapay zekanın (Gen-AI) ne olduğuna, bazı özelliklerine ve Gen-AI ‘ın geleceğine daha yakından bakacağız.

Generative AI Nedir?

Generative AI, makine öğrenimi ve yapay zeka alanlarında son yıllarda büyük bir ilgi gören bir teknolojidir. Generative AI, veri setlerinden öğrendiği desenler ve özellikler sayesinde yeni ve orjinal içerik üretebilen yapay zeka sistemlerini ifade eder. Bu teknoloji, metin, resim, ses ve video gibi çeşitli formatlarda içerik üretebilir ve birçok alanda kullanılabilir. Peki, Generative AI nedir ve nasıl çalışır?

Generative AI’ın Temelleri

Generative AI, büyük veri setlerinden öğrenen ve bu öğrenmeyi kullanarak yeni içerik üreten algoritmalar üzerine kuruludur. Bu teknolojinin temelinde, iki ana model türü bulunmaktadır: Generative Adversarial Networks (GANs) ve Variational Autoencoders (VAEs).

  1. Generative Adversarial Networks (GANs): GAN’ler, iki sinir ağı modelinin (üretici ve ayrımcı) karşılıklı etkileşimi ile çalışır. Üretici, gerçekçi görünen sahte veriler üretmeye çalışırken, ayrımcı ise bu sahte verileri gerçek verilerden ayırt etmeye çalışır. Bu iki model birbirini eğiterek, üretici modelin giderek daha gerçekçi veriler üretmesini sağlar.
  2. Variational Autoencoders (VAEs): VAEs, verileri daha kompakt ve düzenli bir temsil haline getiren ve bu temsil kullanılarak yeni veriler üreten bir tür derin öğrenme modelidir. VAEs, verilerin altında yatan dağılımları öğrenerek, bu dağılımlardan örnekler alır ve yeni veri noktaları oluşturur.

Generative AI’ın Kullanım Alanları

Generative AI, birçok farklı alanda yenilikçi uygulamalara sahiptir. Bazı öne çıkan kullanım alanlarına birlikte bakalım.

  1. Sanat ve Tasarım: Generative AI, sanat eserleri, grafik tasarımlar ve moda tasarımları gibi kreatif işler için yeni ve orjinal fikirler üretebilir. Sanatçılar ve tasarımcılar, bu teknolojiyi ilham kaynağı olarak kullanabilirler.
  2. Eğlence: Film ve oyun endüstrilerinde, senaryo yazımı, karakter tasarımı ve oyun seviyeleri oluşturma gibi görevlerde Generative AI kullanılabilir. Bu sayede, daha çeşitli ve yaratıcı içerikler üretilebilir.
  3. Metin Üretimi: Chatbot’lar, metin tamamlama ve içerik oluşturma gibi doğal dil işleme (NLP) görevlerinde Generative AI önemli bir rol oynar. Örneğin, Google’ın Gemini’ı , OpenAI’ın GPT modeli, insan benzeri metinler üretebilme yeteneğine sahiptir.
  4. Sağlık: Tıbbi görüntüleme, ilaç keşfi ve hasta verilerinin analizi gibi sağlık alanlarında da Generative AI kullanılabilir. Bu teknoloji, yeni tedavi yöntemleri ve ilaçlar geliştirilmesine yardımcı olabilir.
  5. E-ticaret: Ürün açıklamaları, müşteri hizmetleri yanıtları ve kişiselleştirilmiş öneriler gibi e-ticaret uygulamalarında Generative AI kullanılabilir. Bu sayede, müşteri deneyimi iyileştirilebilir ve işletmelerin verimliliği artırılabilir.

Generative AI’ın Avantajları ve Zorlukları

Generative AI’ın birçok avantajı ve zorluğu bulunmaktadır.

Avantajları:

  1. Yaratıcılık ve Yenilik: Generative AI, insan yaratıcılığını artırarak yeni ve özgün fikirler üretebilir. Bu, sanat, tasarım ve eğlence gibi alanlarda büyük bir potansiyele sahiptir.
  2. Verimlilik: Otomatik içerik üretimi, zaman ve maliyet tasarrufu sağlar. Özellikle, büyük ölçekli içerik üretimi gereken sektörlerde büyük bir avantaj sunar.
  3. Kişiselleştirme: Generative AI, bireysel kullanıcı ihtiyaçlarına ve tercihlerine göre özelleştirilmiş içerikler üretebilir, bu da müşteri memnuniyetini artırabilir.

Zorlukları:

  1. Etik Sorunlar: Generative AI ile üretilen içeriklerin gerçekliği ve orijinalliği konusunda etik sorunlar ortaya çıkabilir. Sahte haberler, manipülatif içerikler ve telif hakkı ihlalleri gibi konular dikkatle ele alınmalıdır.
  2. Kalite Kontrolü: Üretilen içeriklerin kalitesini ve doğruluğunu sağlamak zor olabilir. Generative AI modellerinin eğitimi sırasında kullanılan veri setlerinin kalitesi, sonuçları doğrudan etkilemektedir.
  3. Teknik Karmaşıklık: Generative AI teknolojileri, ileri düzeyde teknik bilgi ve uzmanlık gerektirir. Bu teknolojilerin geliştirilmesi ve uygulanması, yüksek maliyetler ve teknik zorluklar içerebilir.

Generative AI, teknoloji dünyasında heyecan verici ve yenilikçi bir alan olarak öne çıkmaktadır. Sanat, eğlence, sağlık ve e-ticaret gibi birçok sektörde büyük fırsatlar sunan bu teknoloji, aynı zamanda etik ve teknik zorluklarla da karşı karşıya kalabilir. Bu nedenle, Generative AI’ın potansiyelini en iyi şekilde kullanmak için bu zorlukların dikkatle ele alınması ve çözülmesi gerekmektedir. Gelecekte, Generative AI’ın gelişimi ve yaygınlaşması ile birlikte, daha yaratıcı ve verimli çözümlerle karşılaşmamız olasıdır.

Okuduğunuz için teşekkürler! Bir sonraki makalede görüşmek dileğiyle ✌️.

--

--

Rümeysa Kara

Data Science and Deep Learning enthusiast. Computer Engineering Student.